Hytaý hökümetiniň energiýa sarp etmegine girizen täze çäklendirmeleri “Apple”, “Tesla” we beýleki kompaniýalaryň birnäçe üpjünçisiniň Hytaýyň köp zawodlarynda önümçiligi wagtlaýyn togtatmagyna sebäp boldy.
Habarlara görä, dürli materiallary we harytlary öndürýän azyndan 15 hytaýly kompaniýa elektrik togunyň ýetmezçiligi sebäpli önümçiligini togtatandygyny öňe sürýär.
Soňky günlerde elektrik togunyň kesilmegi we elektrik togunyň kesilmegi Hytaýyň ähli pudaklaryny haýallatdy ýa-da ýapdy, bu Hytaýyň ykdysadyýetine täze howp döredýär we Günbatarda möhüm Ro Christmasdestwo söwda möwsüminden öň global üpjünçilik zynjyryny hasam ýapyp biler.
“Apple”, “Tesla” we beýleki kompaniýalaryň birnäçe üpjün edijisi has güýçli energiýa netijeliligini talap etmek we iň ýokary möwsümde elektron önümleriniň üpjünçilik zynjyryna howp salmak üçin Hytaýyň köp zawodlarynda önümçiligi wagtlaýyn togtatdy. Bu ädim Hytaý hökümetiniň ýurduň energiýa sarp edilmegine girizen täze çäklendirmeleriniň bir bölegidir.
“Apple” barada aýdylanda bolsa, wagt bellemek möhümdir, sebäbi tehnologiýa ägirdi iň soňky “iPhone 13” enjamlaryny çykardy we täze “iPhone” modellerini üpjün etmegiň möhleti yza süýşürilensoň, serhetler köpelýär. “Apple” üpjün edijileriniň hemmesine täsir edilmese-de, anakart we gürleýjiler ýaly bölekleriň önümçilik prosesi birnäçe gün bäri togtadyldy.
Analitikleriň pikiriçe, ýurduň ykdysady ösüşine elektrik togunyň kesilmegi sebäpli önümçilik ýitgileri päsgelçilik döredýär. Şeýle-de bolsa, “Roýter” habar gullugynyň habaryna görä, Taýwanyň iki esasy çip öndürijisi, çip öndürijileri “United Microelectronics” we TSMC, Hytaýdaky zawodlarynyň kadaly işleýändigini aýtdy.
Hytaý dünýädäki iň uly energiýa sarp edijisi we kömürturşy gazyny dünýäde iň uly emitentdir. Hytaý hökümeti, energiýa operatorlarynyň bahasynyň ýokarlanmagyny we zyňyndylary azaltmak üçin birnäçe esasy önümçilik sebitlerinde elektrik toguny wagtlaýynça ýapdy.
Iň soňky habara görä, “Apple” üpjün edijisi “Unimicron Technology Corp” 26-njy sentýabrda Hytaýdaky üç golçur kärhanasynyň ýerli hökümetiň elektrik çäklendirme syýasatyny berjaý etmek üçin 26-njy sentýabrda günortandan 30-njy sentýabr aralygynda ýaryşyny bes etjekdigini habar berdi. Edil şonuň ýaly-da, “Apple” -iň “iPhone” ses çykaryjy komponentleri bilen üpjün ediji we Suzhou önümçilik zawodynyň eýesi “Concraft Holdings Co., Ltd.” 30-njy sentýabrda günortana çenli önümçiligi bäş gün togtatjakdygyny, inwentarlaryň bolsa islegi kanagatlandyrmak üçin ulanyljakdygyny mälim etdi.
Taýwanyň Hon Hai Precision Industry Co., Ltd. (Foxconn) golçur kärhanasy Eson Precision Ind Co Ltd, Kunşan zawodynda önümçiligiň 1-nji oktýabrda togtadyljakdygyny mälim etdi.
Çeşmeleriň biri, “Foxconn” -yň önümçilik kuwwatynyň az bölegini, şol sanda “Apple” däl noutbuklary öndürmegi “sazlamalydygyny” aýtdy, ýöne bu iş Hytaýyň beýleki iri önümçilik merkezlerine düýpli täsir etmedi. Şeýle-de bolsa, başga bir adam kompaniýanyň käbir Kunşan işçileriniň smenalaryny sentýabr aýynyň ahyryndan oktýabr aýynyň başyna geçirmelidigini aýtdy.
2011-nji ýyldan bäri Hytaý beýleki ýurtlara garanyňda kömür ýakdy. BP nebit kompaniýasynyň maglumatlaryna görä, 2018-nji ýylda global energiýa sarp edilişiniň 24% -ini Hytaý tutdy. Hasaplamalara görä, 2040-njy ýyla çenli Hytaý global sanawyň 22% -ini emele getirer.
Hytaý hökümeti, 2016-2020-nji ýyllary öz içine alýan sosial-ykdysady ösüş üçin “13-nji bäşýyllyk meýilnamasyna” goşmaça hökmünde 2016-njy ýylyň dekabrynda gaýtadan dikeldilýän energiýa ösüş meýilnamasyny çykardy. 2030-njy ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energiýanyň we gazylyp alynmaýan energiýanyň paýyny 20 göterime çenli ýokarlandyrmagy wada berdi.
2017-nji ýylda Hytaýyň demirgazyk-günbataryndaky Sinszýan we Gansu welaýatlarynda öndürilýän gaýtadan dikeldilýän energiýanyň 30% -den gowragy ulanylmady. Sebäbi energiýa zerur ýerlere iberilip bilinmez - Hytaýyň gündogaryndaky Şanhaý we Pekin ýaly gür ilatly şäherler müňlerçe kilometr aralykda ýerleşýär.
Kömür Hytaýyň ösýän ykdysadyýetiniň merkezi bolmagynda galýar. 2019-njy ýylda ýurduň umumy energiýa sarp edilişiniň 58% -ini emele getirdi. Hytaý 2020-nji ýylda 38,4 GWt kömür bilen işleýän elektrik energiýasyny öndürer, bu bolsa dünýäde gurlan kuwwatyň üç essesinden köpdür.
Recentlyöne ýakynda Hytaýyň prezidenti Si Szinpin Hytaýyň indi daşary ýurtlarda kömür bilen işleýän täze elektrik stansiýalaryny gurmajakdygyny aýtdy. Otherurt beýleki energiýa çeşmelerine garaşlylygyny artdyrmak kararyna geldi we 2060-njy ýyla çenli uglerodyň bitaraplygyny gazanmagy wada berdi.
“Roýter” habar gullugynyň habaryna görä, kömür bilen üpjünçiligiň ýeterlik däldigi, zyňyndylaryň has berk bolmagy we zawodlardan we pudaklardan güýçli isleg kömüriň bahasyny ýokary derejä çykarmaga itergi berdi we Hytaýyň ulanylyşyny giňden çäklendirmegine sebäp boldy.
Iň bärkisi 2021-nji ýylyň mart aýyndan başlap, Içki Mongoliýa welaýatynyň häkimleri birinji çärýekde welaýatyň energiýa sarp ediş maksatlaryna ýetmek üçin alýumin zawody ýaly käbir agyr pudaklara ulanylyşyny azaltmagy buýransoň, Hytaýyň ägirt uly senagat bazasy elektrik energiýasynyň bahasy bilen baglanyşykly kynçylyklary başdan geçirýär. Çäklendirmeleri ulanyň we ulanyň.
Şu ýylyň maý aýynda Hytaýyň Guangdong we esasy eksport edýän ýurtlarynyň öndürijileri yssy howa sebäpli sarp etmegi azaltmak we gidroelektrik energiýasynyň öndürilişiniň adaty derejesinden pes bolmak bilen şuňa meňzeş talaplary aldylar, netijede gözenegiň dartgynlylygy ýüze çykdy.
Hytaýyň esasy meýilleşdiriş gullugy bolan Milli Ösüş we Özgertmeler Komissiýasynyň (NDRC) maglumatlaryna görä, Hytaýyň materigindäki 30 sebitden diňe 10-sy 2021-nji ýylyň ilkinji alty aýynda energiýa tygşytlaýyş maksatlaryna ýetdi.
Şeýle hem, edara sentýabr aýynyň ortalarynda öz maksatlaryna ýetip bilmedik sebitlere has agyr jeza beriljekdigini we ýerli işgärleriň sebitlerinde energiýa isleginiň çäklendirilmegi üçin jogapkär boljakdygyny aýtdy.
Şonuň üçin Zhejiang, Jiangsu, nanunnan we Guangdong welaýatlarynyň ýerli hökümetleri kompaniýalary elektrik energiýasyny sarp etmegi ýa-da önümçiligi azaltmaga çagyrdy.
Käbir elektrik üpjünçileri agyr ulanyjylara iň ýokary elektrik energiýasy wagtynda (irden sagat 7-den agşam 11-e çenli dowam edip biler) ýa-da hepdede iki-üç gün doly ýapylmagy barada agyr ulanyjylara habar berdiler, beýlekilere goşmaça habar berilýänçä ýa-da belli bir senä çenli, mysal üçin Hytaýyň gündogaryndaky Týanjinindäki soýa gaýtadan işleýän zawod 22-nji sentýabrda ýapylar.
Alýumin eritmek, polat öndürmek, sement öndürmek we dökün öndürmek ýaly güýç sarp edýän desgalary öz içine alýan pudaga täsiri giňdir.
Habarlara görä, dürli materiallary we harytlary öndürýän azyndan 15 hytaý sanawyndaky kompaniýa elektrik ýetmezçiliginiň önümçiligiň bes edilmegine sebäp bolandygyny öňe sürýär. Şeýle-de bolsa, elektrik üpjünçiligi meselesiniň näçe wagt dowam etjekdigi belli däl.
Şübhesiz, Swarajya abuna görnüşinde okyjylaryň berýän goldawyna gönüden-göni bil baglaýan media önümidigini bilýärsiňiz. Uly media toparynyň güýji we goldawy ýok, ýa-da uly mahabat lotereýasy üçin söweşemzok.
Biziň iş modelimiz siz we abunalygyňyz. Şeýle kyn günlerde, indi siziň goldawyňyz gerek.
Hünärmen düşünjeleri we pikirleri bilen 10-15-den gowrak ýokary hilli makala berýäris. Okyjy, nämäniň dogrydygyny görüp biljekdigiňizi üpjün etmek üçin irden 7-den agşam 10-a çenli işleýäris.
/ 000ylda 1200 dollar töweregi töleg bilen hemaýatkär ýa-da abonent bolmak, biziň tagallalarymyzy goldamagyň iň gowy usulydyr.
Swarajya - täze Hindistan bilen habarlaşyp, habarlaşyp we üpjün edip biljek azatlyk merkezi üçin çykyş etmek hukugy bolan uly çadyr.
Iş wagty: 07-2021-nji oktýabr
